بسم الله الرحمن الرحیم
سوره نور”الله نور السماوت و الارض” خداوند را نور آسمانها و زمین مینامند.
نور در معماری ايراني اسلامي از اهمیت ویژهای برخوردار است.حضور نور علاوه برايجاد بعد مذهبی در فضا، باعث مشخص تر شدن عناصر تزئینی میشود.عناصر تزئینی در معماری دوره اسلامی به گونهای طراحی و اجرا میشود که با سطوح براق و درخشندهشان باعث انعکاس نور بيشتر در فضا میشود. یکی از شاهکارهای نور پردازی در معماری اسلامی، مسجد شیخ لطف الله اصفهان در ایران است که در قرن ۱۱ هجری قمری، شاه عباس اول در مدت ۱۸ سال بنا شده است.
در مسجد شیخ لطف الله شکوه گنبد،ظرافت کاشیکاری، تناسب هندسی و با نور پردازی دقیق و اعجاب آور آن، باعث شگفتی باستان شناسان شده است. گنبد مدور، تزیین شده با نقوش اسلیمی و طراحی نقش طاوس در وسط گنبد و پرهای طاوس که توسط نوری که از طاق بالای در ورودی وارد میشود بر روی پر طاوس میتابد. نماد طاوس در ایران قبل از اسلام نیز استفاده میشده است که در اینجا طاوس نماینده یاد و ذکر انسانهای والا چون حضرت محمد (ص) بوده است كه موجب قوت قلب مومن نماز گذار در این مسجد میباشد.قرار گرفتن طاوس در شمسه که نمادی از نور میباشد اشاره به خیرات و خوبیها دارد و همین هنر را بس که در زمانهای مختلف روز و با توجه به زاویه خورشید رنگ گنبد تغییر میکند، صبحها خاکی رنگ، ظهرها صورتی و غروب به رنگ خاکستری در میآید. از دیگر موارد خاص نور پردازی این فضا، نور آفتاب و تابشش بر روی آیات قرانی کاملا حساب شده است. هر زمان که نور آفتاب به این آیات قرانی میتابد یک آیه به صورت کامل نمایش داده میشود و در ساعتی دیگر، نور آفتاب بر روی آیات دیگر میچرخد.
به طور كل نور در فضای معماری ایرانی از اهمیت ویژهای برخوردار است . رابطه انسان با سحر با خورشید با روز با نور با شب با ماه با آسمان در نظر گرفته شده است و الگوهای فضايئ همیشه با این مقولات درگیر بوده است . مسجد شیخ لطف الله یکی از اعجاب آورترین نمونه هاي ارتباط نور با بنای معماری،فضا و انسانی است.



